EPOKSİ NEDİR?  NE İŞE YARAR?

Epoksi konusunda teknik terimlerle teorik bilgiler vermeyeceğim. Aslında  bende  insanların anlamakta zorlanacağı ağır cümleler kurup havalı bir giriş yapmak  isterdim. : ) Ama ben öyle yapmayacağım.  İnternet alemi bunlarla dolu zaten. Ben daha çok biz epoksinin neresindeyiz onlardan bahsetmek istiyorum.

 Birçoğumuzun epoksiden haberinin olmamasının yanında kimileri epoksiyi sadece zemin kaplaması olarak düşünmektedir. Düşündüğümüzün aksine günümüzde epoksi birçok alanda kullanılmaktır.  Dünyaya nazaran epoksi kullanımı konusunda geriden gelsekte son zamanlarda epoksiye talep ciddi bir şekilde artmaktadır. İşin trajikomik tarafı ise epoksi sanki yeni icat olmuşçasına son zamanlarda çok revaçta ve girişimci ruhlu insanlara ilham veren müthiş bir tasarım kaynağıdır.

Özellikle ahşap ile muhteşem bir uyum yakalayan epoksi ile yapılan masalar, sehpalar, sunum tepsileri vs. aklınıza ne gelirse müthiş bir görsel tasarım ve sanat eseri olarak yerini aldı. Bu ürünlerin katma değerli birer ticari nitelik taşıması üzerine girişimcilerin vazgeçilmezleri arasında. Firmamızı günde en az bir kişi epoksiden masa yapıp satmak istiyorum, sehpalar yapacağım, ticari olarak düşünüyorum şeklinde aramalar yapmaktadır. 

Aslına bakılırsa epoksi reçineler kullanımı zor malzemeler değildir. Bir çok çeşidi bulunmaktadır. Tasarım işlerinde çift kompanent (reçine + Sertleştirici)  solventsiz (Solvent Free) epoksiler tercih edilmektedir. Dediğim gibi herkes epoksi kullanabilir fakat bunu sanata dönüştürmek o kadar da kolay değil. El becerisi ve sabır isteyen bir iştir. Kimyasal olmalarına karşın güvenilir kaynaklardan temin edilirse insan sağlığına zararı yoktur. Hayatımıza kattıkları için epoksiyi icat eden Almanlara ne kadar teşekkür etsek te azdır. Gönül isterdi ki epoksi ülkemizde de üretilsin ancak bu henüz mümkün değil. Epoksi üretimi ileri teknoloji isteyen bir iştir. Ülkemizde kimileri yerli üretim adı altında epoksi satmaktadır ancak bu pazarlama stratejisinden başka bir şey değil. Yurt dışından getirilen aminlerin yerli reaktörlerde karıştırılması da üretim olsa gerek. Bu konuda gerçekle yüzleşip konumuza dönecek olursak epoksi hayata  değer katar diyebiliriz. Epoksi reçinelerin kullanım alanları ve sağladığı faydaları kısaca sıralayacak olursak;

• Epoksi zemin kaplamalarında hijyenik ve antibakteriyel bir ortam sağlar. Temizliği çok kolaydır. Yüksek mekanik mukavemeti sayesinde uzun ömürlüdür. Nem bariyerli ürünler izolasyon ve yalıtım sağlar. Burada da bir çok dekorasyon imkanı sunar.
• Epoksinin İnşaat ve mimarı alanında çok ciddi katkıları vardır. Özellikle yüksek yapılarda, su altı çalışmalarında metro kazılarında epoksi sayesinde bir çok maliyet azaltılmış ve daha dayanıklı yapılar elde edilmiş olur. Hatta ülkemizde 1999 depreminde hasar gören birçok binanın güçlendirilmesi epoksi ile yapılmıştır.
• Epoksi boyalar ; özellikle gemi boyalarında vazgeçilmezdir. Glass bubble (Cam kürecik) gibi dolgu malzemeleri ile macun olarak kullanılmasının yanında teknelerde elyaf sarma dediğimiz uygulama şeklinde de kullanılmaktadır. Özellikle sürekli suda tekneler için müthiş bir koruyucudur. Daha ucuz reçineler kullanılabilmekteyken epoksi sağlamlığı ve kalitesi sebebiyle her zaman tercih sebebidir.  
• Epoksi Yapıştırıcılar; üstün yapışma özelliği sayesinde tercih sebebidir. Aşınmaya karşı yüksek dayanımlı olması nedeniyle uzun ömürlüdür. Plastik ve silikon yüzeylere yapışmazlar.
• Epoksi damla etiket ve magnet uygulamaları; Bir çok firmanın ürünlerinde bulunan logoların üzerine epoksi uygulanarak cam bir yüzey elde edilmektedir. Şeffaf epoksinin kristal parlaklığındaki görünümü ve dayanıklığı sayesinde ürün üzerinde marka yıllarca ilk günkü gibi görünürlük sağlamaktadır. Yine anahtarlık, maskot ve buzdolabı süslerinde yoğun biçimde kullanılmaktadır. Turistlik bölgelerde epoksi magnetleri görmemek imkansız neredeyse…
• Epoksi laminasyon uygulamarı; Az önce bahsettiğim gibi şeffaf olması sebebiyle kaplama işlerindede hem sağlamlık hemde görselliği bir arada sağlamaktadır. Otomotiv, fotoğraf ve sanat sektörlerinde kullanımına eskiye nazaran kayda değer bir gelişim göstermektedir.
• Epoksinin daha bir çok kullanım alanının olması yanında ben yoğun olarak kullanıldığı alanlardan kısaca bahsetmeye çalıştım. Benim için en önemli olan kullanım alanına gelecek olursak makalemizin başında da belirttiğim gibi;  Epoksi  tasarım ürünleri; Masa ve sehpa uygulamaları müthiş bir sanat ver görsellik sunmaktadır. Ahşabın olmassa olmazı haline gelen epoksi dolgu özelliği sayesinde kıymetli ağaçların eksiklerini kapatmasının yanında adeta görsel bir şölen sunmaktadır. Bu özelliği sayesinde insanların ilgisini çekmekte ve tasarım alanında bir çok yeniliği beraberinde getirmektedir.

Epoksi ile yapacaklarınız hayal gücünüzle sınırlı desek abartmış olmayız sanırım. Epoksi teknolojik kimyasallardan sadece bir tanesidir. Epoksinin bir çok çeşidinin olmasının yanında buna benzer bir çok farklı kimyasal reçine de bulunmaktadır.(Akrilik, Poliüretan, Polyester vs. )  Bunların kendi içinde sağladığı avantajlar ve dezavantajlar vardır. Yeni kullanım alanlarının doğması beni hiç şaşırtmaz. Teknolojik yeniliklere ve karlı ticari faaliyetlere aç bir toplum olduğumuz göz önüne alınırsa farklı kimyasallarla çok daha fazlasını yapabileceğimizi düşünüyorum. Bazen bir şeyi icat etmek o alanda çok iyi olduğunuz anlamına gelmez. Belli konularda eksik olsak bile imkanların optimum kullanımını sağlayarak ithal ettiğimiz bir çok ürüne değer katabileceğimizi düşünüyorum…             

                                                                                                                             Mehmet Şükrü AKGİLLİ

                                                                                                                                          Kimyager 

                                                                                                                                    EKOPOKS KİMYA